Tradycje wielkanocne w Czechach

Świętom wielkanocnym w Czechach towarzyszy wiele zwyczajów i tradycji ludowych. Do najpopularniejszych należy tak zwana pomlazka w Poniedziałek Wielkanocny, czyli  symboliczne smaganie dziewcząt i kobiet po nogach rózgami z gałązek wierzbowych, które ma podobno zapewnić młodość i zdrowie przez cały rok.

W niektórych regionach panuje tradycja polewania wodą.  W wielu  czeskich wioskach  zachował się zwyczaj chodzenia od domu do domu z  drewnianymi kołatkami. Ich  dźwięk ma nawoływać wiernych do kościoła, zamiast dzwonów, które milczą na znak żałoby od Wielkiego Czwartku (zwanego w Czechach Zielonym Czwartkiem) do Wielkiej Soboty (w Czechach zwanej Białą Sobotą).

Każda prawdziwa gospodyni przygotowuje na Wielkanoc smakowite wypieki, na przykład popularne baranki biszkoptowe, w polewie czekoladowej lub cukrowej, pierniczki, mazance czy judasze.

Święta wielkanocne nie mogą obejść się bez słodkiego mazanca, pieczonego tradycyjnie w Wielką Sobotę. Nazwa ciasta pochodzi od dawnego pieczywa wielkanocnego, które kroiło się na kromki i maczało w winie i smarowało (mazało) miodem. Przepisy na mazance różniły się, w zależności od regionu i statusu materialnego gospodarzy. Zwykle przygotowywało się je z ciasta drożdżowego, czasem dodawano migdały i rodzynki lub orzechy i suszone owoce. Wilgotności nadawały ciastu śmietana i twaróg.

Judaszki wielkanocne, czyli ciastka drożdżowe, nacierane miodem, najczęściej w kształcie stryczka lub kręconego sznura, piecze się tradycyjnie wieczorem w Wielką Środę (w Czechach zwaną Szkaradną Środą). Zgodnie z tradycją, ten kto zje judaszka o świcie w Wielki Czwartek, przez cały rok będzie chroniony przed ludzką zdradą, ukąszeniem węża i użądleniem pszczoły. Jeśli nie chce się wam wstać o świcie, wystarczy jeśli zjecie judaszka w Wielki Czwartek na śniadanie.

W Wielką Sobotę popularną potrawą był pasztet wielkanocny. Na Wielkanoc, obok ciast, mazanców, judaszy, baranków wielkanocnych i innych słodkich przysmaków, na stole królował rosół i pieczone mięso z młodych zwierząt, na przykład jagnięcina lub cielęcina. W Poniedziałek Wielkanocny  szykowano głównie dania z jajek i pieczono następną porcję pasztetu wielkanocnego.

Przepis na mazanca:

Składniki:

     230 g mąki gładkiej

     100 g mąki krupczatki

     1/2 kostki drożdży

     115 ml letniego mleka

     60 g cukru

     1 torebka cukru waniliowego

     70 g miękkiego masła

     4 g soli

     1/2 łyżeczki skórki cytrynowej

     1 jajko

     35 g rodzynków

     35 g posiekanych migdałów

     1 jajko

     50 g płatków migdałowych

Przygotowanie:

W misce zmieszamy mąkę gładką i krupczatkę, zrobimy w niej dołek, wlejemy 2/3 mleka i dodamy rozdrobnione drożdże. Powoli wymieszamy składniki do uzyskania gęstego ciasta.

Posypiemy ciasto z wierzchu gładką mąką i pozostawimy do wyrośnięcia w ciepłym miejscu na około 30 minut. Dodamy pozostałe składniki, wlejemy resztę mleka i dokładnie wyrobimy. Na końcu wmieszamy rodzynki i migdały. 

Ciasto wyjmiemy z miski i pozostawimy na stolnicy na 30 minut, aby odpoczęło. Uformujemy bochenek i położymy na blachę. Pozostawimy jeszcze przynajmniej na godzinę w ciepłym miejscu do wyrośnięcia. Wyrośnięty mazanec natrzemy roztrzepanym jajkiem, posypiemy płatkami migdałowymi i lekko natniemy powierzchnię na krzyż.

Pieczemy 40–50 minut w piekarniku rozgrzanym do 160 °C. Po upieczeniu, mazanec możemy jeszcze natrzeć rozpuszczonym masłem z dodatkiem rumu i posypać cukrem pudrem.

 Przepis na pasztet wielkanocny:

Składniki:

800 g mięsa wędzonego

8 rogalików lub 1 bułka paryska

8 jajek

250 ml mleka

sól i pieprz

gałka muszkatołowa

kilka garści ziół, według uznania – młode pokrzywy, natka, szczypiorek, …

smalec i bułka tarta do posypania formy

Przygotowanie:

Mięso wędzone ugotujemy w wodzie i pozostawimy do wystygnięcia. Pokroimy następnie w kosteczki.

Rogaliki lub bułkę paryską pokroimy w kosteczki i włożymy do większej miski. Żółtka roztrzepiemy w mleku, posolimy, popieprzymy i doprawimy gałką muszkatołową. Wlejemy na pieczywo i pozostawimy do nasiąknięcia. Dodamy pokrojone mięso. Zioła posiekamy, dodamy do miski i wszystko wymieszamy. Na końcu dodamy pianę z białek.

Formę do pieczenia posmarujemy smalcem, posypiemy bułką tartą i wlejemy ciasto. Pieczemy w 200 stopniach przez około 35–40 minut na złoty kolor.

Więcej przepisów kulinarnych na czeskie przysmaki można znaleźć na stronie https://www.visitczechrepublic.com/pl-PL/Things-to-Do/Category-Group-Pages/Cultural-Heritage/Gastronomy/Recipes

Po kliknięciu miniaturki wyświetlą się w większym formacie:

Źródło:CzechTourism