Jak wygląda życie w domu spokojnej starości, kiedy ktoś na dziewięćdziesiąte urodziny życzy sobie… porządnego uderzenia w głowę? Tak zaczyna się nowy spektakl Upokojenkyně (Uspokojona), który 25 kwietnia 2025 roku miał swoją premierę na deskach praskiego Studia Ypsilon. Autorem tekstu jest Kazimír Lupinec, a za reżyserię odpowiada znany czeski aktor Petr Vacek – dla którego to pierwsza realizacja w tej roli w Ypsilonce.

Nietypowa jubilatka i przewrotna fabuła

Akcja sztuki rozgrywa się w domu seniora, gdzie główna bohaterka, pani Vrbičková, obchodzi swoje dziewięćdziesiąte urodziny. Zamiast kwiatów czy tortu, życzy sobie jednak… ciosu w głowę. To groteskowe życzenie uruchamia kaskadę zdarzeń, które wciągają nie tylko pensjonariuszy, ale i personel domu opieki.

– To czarna komedia sytuacyjna z elementami absurdu, ale jednocześnie niezwykle ludzka i pełna refleksji – mówi reżyser spektaklu Petr Vacek. – Dotyka tematów starości, relacji rodzinnych i sensu życia, ale robi to z dystansem i humorem. A przede wszystkim – z ogromnym wyczuciem codzienności, która potrafi być i śmieszna, i bolesna jednocześnie.

Spektakl między absurdem a rzeczywistością

Twórcy zapowiadają, że Upokojenkyně to niezwykła mieszanka groteski, czarnego humoru i wzruszeń, w której widzowie mogą spodziewać się postaci balansujących na granicy realności i surrealizmu. To teatr, który nie boi się zadawać poważnych pytań w niepoważny sposób – o samotność, przemijanie, o to, czy na starość można jeszcze coś zmienić.

Wszystko to w charakterystycznej dla Ypsilonky formie, z pogranicza kabaretu, improwizacji i klasycznej narracji scenicznej. Jak mówi Vacek:

– Wszyscy cieszą się z tego tekstu i z tego, że mają co grać. W Ypsilonce nie zawsze tak było – Jan Schmid raczej oczekiwał od nas, że będziemy komentować postać z dystansu. Byliśmy bardziej jak moderatorzy czy narratorzy. Ja jako reżyser skupiam się na sensie i na sytuacjach. Aktorom wpada do głowy mnóstwo żartów, ale najważniejsze dowcipy są już w samym tekście. Jeśli im nie będziemy przeszkadzać, sukces jest gwarantowany.

Zespół złożony z doświadczonych aktorów

W obsadzie znaleźli się dobrze znani czescy aktorzy, związani z Ypsilonką i innymi praskimi scenami:
Lenka Termerová, Lenka Loubalová, Jan Jiráň, Markéta Plánková, Jan Bradáč, Jan Večeřa, Bára Skočdopolová, Jiřina Vacková, Roman Mrázik i Pavel Nový.

Za dramaturgię odpowiada Pavla Nohýnková, scenografię przygotował Ondřej Zicha, a muzykę skomponował i wspólnie z zespołem opracował Jan Jiráň, który sam również występuje w spektaklu.

Ypsilonka – teatr z charakterem

Studio Ypsilon, znane z awangardowego podejścia do teatru i unikalnego stylu łączenia muzyki, absurdu i literatury, od lat pozostaje jednym z najbardziej rozpoznawalnych teatrów alternatywnych w Pradze. Upokojenkyně doskonale wpisuje się w tę estetykę – i zapowiada się jako jeden z mocniejszych tytułów w repertuarze teatru na sezon 2025.

Premiera spektaklu to jednocześnie zapowiedź kontynuacji eksperymentalnej i odważnej linii programowej Studia Ypsilon, które w nadchodzącym sezonie planuje wystawiać zarówno nowe projekty, jak i powracać do swoich klasycznych tytułów.

Dlaczego warto się wybrać?

Upokojenkyně to spektakl, który może spodobać się zarówno fanom klasycznej czeskiej groteski, jak i widzom poszukującym inteligentnego, współczesnego teatru poruszającego ważne tematy w nieoczywisty sposób. To także propozycja dla tych, którzy cenią sobie czeski humor – z jego nonszalancją, absurdem i nutą melancholii.

📌 Studio Ypsilon, Praga
🎭 Premiera: 25 kwietnia 2025
🎟 Repertuar i bilety: www.ypsilonka.cz