Druga edycja konkursu „Czyste gminy z NEVAJGLUJ 2025” wystartuje już w kwietniu. To inicjatywa skierowana do miast i gmin w Czechach, które podejmują działania na rzecz czystości w przestrzeni publicznej. Program ma na celu ograniczenie problemu zaśmiecania, w szczególności poprzez edukację i promocję prawidłowego pozbywania się niedopałków papierosów.

Edukacja i zaangażowanie zamiast kar

Zasady konkursu są proste: miasta i gminy będą oceniane za działania edukacyjne i proekologiczne podejmowane na swoim terenie. Celem jest zmniejszenie liczby niedopałków oraz innych drobnych śmieci wyrzucanych na ulice, do parków czy innych przestrzeni publicznych.

Organizatorzy pozostawiają uczestnikom pełną swobodę w wyborze formy działań – mogą to być kampanie informacyjne, warsztaty, specjalne akcje społeczne czy instalacja dodatkowych pojemników na niedopałki. Im większe zaangażowanie mieszkańców i bardziej innowacyjne pomysły, tym większe szanse na zwycięstwo.

Kryteria oceny obejmują:
✅ poziom zaangażowania mieszkańców i turystów,
✅ długoterminowy wpływ działań na środowisko,
✅ innowacyjność podejścia do problemu zaśmiecania,
✅ obecność gminy w aplikacji „Kam s ním”, pomagającej znaleźć legalne miejsca do utylizacji odpadów.

Ważne jest jednak, że do konkursu nie można zgłaszać jedynie standardowych akcji sprzątania organizowanych w ramach np. Dnia Ziemi czy „Ukliďme Česko” (polski odpowiednik „Sprzątania świata”).

Niedopałki – małe śmieci, duży problem

Organizatorem konkursu jest firma NEVAJGLUJ a.s., zajmująca się wspieraniem gmin w walce z problemem niedopałków. Te z pozoru niewielkie odpady stanowią jedno z najpowszechniejszych źródeł mikroplastików i toksyn przedostających się do gleby oraz wód.

Projekt finansowany jest przez producentów papierosów z filtrami, zgodnie z czeską ustawą o ograniczeniu jednorazowych plastików. Celem NEVAJGLUJ jest nie tylko sprzątanie, ale także zmiana postaw społecznych wobec problemu zaśmiecania.

Jak wygląda rywalizacja?

Konkurs potrwa od 1 kwietnia do 8 września 2025 roku. W tym czasie gminy mogą zgłaszać swoje inicjatywy, wysyłając zgłoszenie na adres: [email protected].

Następnie specjalna komisja oceni działania uczestników, a dodatkowe punkty będzie można zdobyć dzięki głosowaniu internautów – we wrześniu użytkownicy Facebooka i Instagrama NEVAJGLUJ będą mogli oddawać głosy na najlepsze projekty.

Ogłoszenie zwycięzców odbędzie się 9 października 2025 roku podczas konferencji „Littering?! Jak na czyste gminy”.

Nagrody dla najlepszych gmin

Na uczestników czekają atrakcyjne nagrody finansowe, które można przeznaczyć na dalsze działania proekologiczne:

🥇 1. miejsce – 60 000 CZK (ok. 10 020 PLN)
🥈 2. miejsce – 40 000 CZK (ok. 6 680 PLN)
🥉 3. miejsce – 20 000 CZK (ok. 3 340 PLN)
🏅 Miejsca 4-10 – po 10 000 CZK (ok. 1 670 PLN)

Problem, który dotyczy nas wszystkich

Niedopałki papierosów to jedno z największych wyzwań ekologicznych w przestrzeniach miejskich. Każdego roku na świecie wyrzuca się biliony niedopałków, a wiele z nich trafia na chodniki, do parków czy rzek. Wbrew powszechnemu przekonaniu nie są one biodegradowalne – zawierają plastikowe filtry, które mogą rozkładać się nawet kilkaset lat, wydzielając przy tym toksyczne substancje szkodliwe dla ludzi i zwierząt.

Inicjatywa NEVAJGLUJ ma na celu nie tylko usunięcie niedopałków, ale przede wszystkim zmianę nawyków społecznych. Czechy konsekwentnie podejmują działania na rzecz ograniczenia zaśmiecania, a konkurs „Czyste gminy z NEVAJGLUJ” to kolejny krok w stronę bardziej ekologicznych i estetycznych przestrzeni publicznych.

Co oznacza „NEVAJGLUJ”?

Samo hasło kampanii „NEVAJGLUJ” pochodzi z języka czeskiego i jest połączeniem dwóch słów:

🔹 „vajgl” – potoczne określenie na niedopałek papierosa,
🔹 „ne-” – partykuła przecząca, oznaczająca „nie”.

Można je przetłumaczyć jako „Nie wyrzucaj niedopałków!”, „Nie śmieć niedopałkami!”. To proste, ale mocne przesłanie, które ma zachęcić do odpowiedzialnych zachowań i uświadomić, że nawet tak małe odpady mają ogromny wpływ na środowisko.

Więcej informacji można znaleźć na stronie www.nevajgluj.cz/soutez.