Wielkanocne przysmaki Czechów

Wielkanocne przysmaki Czechów

Wielkanocne przysmaki

Na Wielkanoc każda prawdziwa gospodyni w Czechach przygotowuje smakowite wypieki świąteczne, na przykład popularne baranki biszkoptowe w polewie czekoladowej lub cukrowej, pierniczki, mazance – ciasta drożdżowe, w kształcie bochenka, z rodzynkami czy judaszki – drożdżowe bułeczki natarte miodem.

Poniżej znajdziecie kilka przepisów na świąteczne smakołyki.

 

Mazanec

Święta wielkanocne nie mogą obejść się bez słodkiego mazanca, pieczonego tradycyjnie w Wielką Sobotę (w Czechach zwaną Białą Sobotą). Nazwa ciasta pochodzi od dawnego pieczywa wielkanocnego, które kroiło się na kromki i maczało w winie i smarowało (mazało) miodem. Przepisy na mazance różniły się, w zależności od regionu i statusu materialnego gospodarzy. Zwykle przygotowywało się je z ciasta drożdżowego, czasem dodawano migdały i rodzynki lub orzechy i suszone owoce. Wilgotności nadawały ciastu śmietana i twaróg.

Składniki:

230 g gładkiej mąki, 100 g mąki krupczatki, 1/2 kostki drożdży, 115 ml letniego mleka, 60 g cukru, 1 torebka cukru waniliowego, 70 g miękkiego masła, 4 g soli, 1/2 łyżeczki skórki cytrynowej, 1 jajko, 35 g rodzynek, 35 g posiekanych migdałów, 1 jajko, 50 g płatków migdałowych

Przygotowanie:

W misce mieszamy mąkę gładką i krupczatkę, robimy w niej dołek, wlewamy 2/3 mleka i dodajemy rozdrobnione drożdże. Powoli mieszamy składniki do uzyskania gęstego ciasta.

Posypujemy ciasto z wierzchu gładką mąką i pozostawiamy do wyrośnięcia w ciepłym miejscu na około 30 minut. Dodajemy pozostałe składniki, wlewamy resztę mleka i dokładnie wyrabiamy. Na końcu mieszamy rodzynki i migdały.  

Ciasto wyjmujemy z miski i pozostawiamy na stolnicy na 30 minut, aby odpoczęło. Formujemy bochenek i odkładamy na blachę. Pozostawiamy jeszcze przynajmniej na godzinę w ciepłym miejscu do wyrośnięcia. Wyrośnięty mazanec nacieramy roztrzepanym jajkiem, posypujemy płatkami migdałowymi i lekko nacinamy powierzchnię na krzyż.

Pieczemy 40–50 minut w piekarniku rozgrzanym do 160 °C. Po upieczeniu mazanec możemy jeszcze natrzeć rozpuszczonym masłem z dodatkiem rumu i posypać cukrem pudrem.

 

Judaszki wielkanocne

Ciastka drożdżowe, nacierane miodem, najczęściej w kształcie stryczka lub kręconego sznura. Piecze się tradycyjnie wieczorem w Wielką Środę (w Czechach zwaną Szkaradną Środą). Zgodnie z tradycją, ten kto zje judaszka o świcie w Wielki Czwartek (w Czechach zwany Zielonym Czwartkiem), przez cały rok będzie chroniony przed ludzką zdradą, ukąszeniem węża i użądleniem pszczoły. Jeśli nie chce się wam wstać o świcie, wystarczy jeśli zjecie judaszka w Wielki Czwartek na śniadanie.

Składniki:

500 g gładkiej mąki, 70 g masła w temperaturze pokojowej, 2 żółtka, 300 ml śmietany do gotowania, 80 g cukru kryształu, 25 g drożdży, 4 g soli, Szczypta startej gałki muszkatołowej , Skórka z 1/4 cytryny

Do natarcia: 1 jajko, 2 łyżki miodu, 1 łyżka masła

Przygotowanie:

Mieszamy drożdże z łyżeczką cukru i zalewamy 100 ml letniej śmietany, dodajemy łyżkę mąki, mieszamy i pozostawimy do wyrośnięcia.

Mieszamy wszystkie pozostałe składniki, dodajemy zakwas i wyrabiamy nielepiące się ciasto. Ugniatamy około 5-10 minut, aż ciasto będzie gładkie i sprężyste jak plastelina.

Z ciasta formujemy kulę, wkładamy do miski, przykrywamy folią i pozostawiamy na około godzinę do wyrośnięcia, powinno podwoić swoją objętość. Wyciągamy ciasto, ugniatamy, aby uszło z niego powietrze i dzielimy najpierw na cztery części, potem na osiem i w końcu na 24 kawałki takiej samej wielkości.

Z każdego kawałka formujemy cienki wałeczek około 20-25 cm. Formujemy węzełki i odkładamy na blachę wyłożoną papierem do pieczenia – ciastka powinny się zmieścić na 2 blachach.

Ciastka nacieramy roztrzepanym jajkiem z 2 łyżkami wody i pozostawiamy jeszcze 20 minut do wyrośnięcia. Piekarnik nagrzewamy do 190 stopni.

Wyrośnięte ciastka nacieramy ponownie jajkiem i wkładamy do piekarnika. Pieczemy 15 minut na złoty kolor.

Podgrzewamy miód, odstawiamy, dodajemy masło pokrojone na kosteczki i mieszamy do rozpuszczenia. Powstałą gęstą masą smarujemy upieczone judaszki zaraz po wyjęciu z piekarnika. Czekamy aż wystygną i możemy jeść.

 

Baranek wielkanocny

Baranek z biszkoptowego, ucieranego, serowego lub drożdżowego ciasta jest tradycyjną ozdobą czeskich stołów w Wielkanoc. Do jego upieczenia potrzebujemy specjalną formę i trochę zręczności. Z pewnością warto spróbować!

Składniki:

200 g mąki krupczatki, 120 g cukru kryształu, 4 łyżki gorącej wody, 4 jajka, 1 garść orzechów włoskich, rum, 1 cukier waniliowy, 4 łyżki oleju, 1 łyżeczka proszku do pieczenia, 1 garść rodzynek, tłuszcz do posmarowania formy, bułka tarta do posypania dna

Przygotowanie:

Oddzielamy żółtka od białek. Białka ubijamy na gęstą pianę. Żółtka utrzemy z cukrem kryształem i waniliowym, dodajemy gorącą wodę i olej. Lekko mieszamy mąkę z proszkiem do pieczenia, dodajemy posiekane orzechy lub rodzynki namoczone wcześniej w rumie. Na końcu dodajemy ubite białka. Ciasto biszkoptowe wlewamy do formy natartej tłuszczem i posypanej bułką tartą. Przykrywamy drugą połową formy i pieczemy baranka w 180 °C przez około 40 minut. Po upieczeniu delikatnie oddzielamy ciasto od formy cienkim nożem lub łopatką i pozostawiamy do wystygnięcia. Następnie wyjmujemy ciasto. Barankowi robimy oczy z rodzynek i polewamy czekoladową lub cytrynową polewą.

 

Farsz wielkanocny

Święta wielkanocne w Czechach kojarzą się z tradycyjnymi potrawami: w Wielką Środę (w Czechach zwaną Szkaradną Środą) jadło się omlety z porwanego ciasta (czes. trhanec), ponieważ danie powinno tego dnia wyglądać brzydko, jak nieudane. W Wielki Czwartek (w Czechach zwany Zielonym Czwartkiem) na stole powinny znaleźć się dania, w których dominował kolor zielony (z dodatkiem pietruszki, szpinaku czy młodych pokrzyw). W Wielki Piątek jedzono ryby lub gęste zupy. W Wielką Sobotę (w Czechach zwaną Białą Sobotą) popularną potrawą był farsz wielkanocny. Na Wielkanoc, obok ciast, mazanców, judaszy, baranków wielkanocnych i innych słodkich przysmaków, na stole królował rosół i pieczone mięso. W Poniedziałek Wielkanocny szykowano głównie dania z jajek i pieczono następną porcję farszu wielkanocnego.

Tradycyjnym składnikiem farszu jest mięso wędzone z dodatkiem świeżych ziół.

Składniki:

800 g mięsa wędzonego, 8 rogalików lub 1 bułka paryska, 8 jajek, 250 ml mleka, sól i pieprz, gałka muszkatołowa, kilka garści ziół, według uznania – młode pokrzywy, natka, szczypiorek, smalec i bułka tarta do posypania formy

Przygotowanie:

Mięso wędzone gotujemy w wodzie i zostawiamy do wystygnięcia. Kroimy następnie w kosteczki.

Rogaliki lub bułkę paryską kroimy w kosteczki i wkładamy do większej miski. Żółtka roztrzepujemy w mleku, solimy, pieprzymy i doprawimy gałką muszkatołową. Wlewamy na pieczywo i zostawiamy do nasiąknięcia. Dodajemy pokrojone mięso. Zioła siekamy, dodajemy do miski i wszystko mieszamy. Na końcu dodajemy pianę z białek.

Formę do pieczenia smarujemy smalcem, sypiemy bułką tartą i wlewamy ciasto. Pieczemy w 200 stopniach przez około 35–40 minut na złoty kolor.

Więcej przepisów kulinarnych znajdziecie na stronie http://www.czechspecials.cz/

Źródło:CzechTourism