Szybszy, czystszy, bardziej dostępny i zintegrowany transport — to główne cele inteligentnej mobilności, która coraz śmielej wkracza do czeskich miast. Choć idea „smart mobility” wciąż może brzmieć futurystycznie, w praktyce oznacza konkretne rozwiązania: od adaptacyjnych sygnalizacji świetlnych i stacji ładowania aut elektrycznych, po zaawansowaną analizę danych i logistyki miejskiej.

Na ubiegłorocznych targach URBIS 2024 w Brnie temat inteligentnej mobilności zdominował trzeci dzień konferencji, a w tym roku organizatorzy planują jeszcze większy nacisk na tę tematykę. Czechy, podobnie jak inne kraje europejskie, inwestują w technologie, które mają zmienić oblicze transportu — zarówno w miastach, jak i poza nimi.

Transport reagujący na potrzeby miasta

Nowoczesne miasta nie mogą funkcjonować bez inteligentnych systemów transportowych (ITS). Czujniki, Internet Rzeczy (IoT), dynamiczne zarządzanie ruchem i aplikacje na smartfony to nie science fiction, a realne narzędzia do walki z korkami i emisją CO₂.

– Chcemy, aby sygnalizacja świetlna dostosowywała się do realnego natężenia ruchu, a komunikacja miejska miała pierwszeństwo tam, gdzie to możliwe – wyjaśnia przedstawiciel firmy prezentującej się na URBIS 2024.

W Brnie i innych czeskich miastach testowane są adaptacyjne sygnalizatory, które skracają lub wydłużają cykle świetlne w zależności od ruchu. Dodatkowo aplikacje mobilne pozwalają kierowcom omijać korki, wskazując alternatywne trasy i wolne miejsca parkingowe.

Elektromobilność i odnawialne źródła energii

Sercem inteligentnej mobilności staje się elektromobilność. Czechy rozwijają infrastrukturę ładowania pojazdów elektrycznych, stawiając na szybkie huby ładowania zarówno w miastach, jak i przy autostradach. Coraz częściej integrują je z odnawialnymi źródłami energii, takimi jak fotowoltaika czy turbiny wiatrowe.

Nie chodzi jednak tylko o infrastrukturę – zmieniają się też modele użytkowania. Bezkontaktowe płatności, rezerwacje online i systemy rozliczania energii stają się standardem. Wszystko po to, by korzystanie z e-aut było równie łatwe, jak tankowanie na stacji benzynowej.

Zrównoważona mobilność miejska: rowery, autobusy, autonomiczne pojazdy

Miasta stawiają na multimodalność, czyli łatwe łączenie różnych środków transportu. Nowoczesne przystanki z tablicami w czasie rzeczywistym, stacje rowerów miejskich czy rozbudowywane ścieżki rowerowe to tylko część układanki.

W Brnie jeżdżą już elektrobusy, a coraz więcej mówi się o autonomicznych pojazdach na potrzeby komunikacji publicznej. Trwają również testy autobusów wodorowych, które mają stać się alternatywą dla tradycyjnych diesli.

Rewolucja w logistyce: cargo rowery, drony i mikrodepoty

Jednym z bardziej dynamicznych obszarów rozwoju jest miejska logistyka. Tradycyjny transport dostawczy ustępuje miejsca cargo rowerom, mikrodepotom i autonomicznym robotom dostawczym. Tego typu rozwiązania pozwalają ograniczyć emisje i odciążyć zatłoczone centra miast.

Czechy testują także wykorzystanie dronów w logistyce miejskiej, choć jak zaznaczają eksperci, wiele zależy od regulacji i akceptacji społecznej.

Mobilność jako usługa – czyli wszystko w jednej aplikacji

Jednym z najważniejszych trendów pozostaje integracja usług transportowych w ramach koncepcji Mobility as a Service (MaaS). To idea, która zakłada, że użytkownik nie musi posiadać samochodu – wystarczy, że ma dostęp do aplikacji, która łączy w sobie rowery miejskie, komunikację publiczną, carsharing i hulajnogi.

Takie platformy wymagają jednak odpowiedniego zaplecza technologicznego: sieci 5G, analizy danych, sztucznej inteligencji. Czechy inwestują w te narzędzia, choć jak podkreślają eksperci, pełne wdrożenie MaaS to jeszcze kwestia czasu i koordynacji wielu podmiotów.URBIS: targi technologii miejskich i wizji przyszłości

Targi URBIS w Brnie to miejsce, gdzie można zobaczyć na własne oczy, jak będzie wyglądać mobilność w nadchodzących latach. Obok prezentacji technologii dla inteligentnego transportu, dużą rolę odgrywają rozwiązania dla smart cities – inteligentnych miast łączących transport, środowisko i cyfrowe zarządzanie przestrzenią miejską.

– URBIS to nie tylko prezentacje, ale przede wszystkim spotkania samorządów, firm i ekspertów, którzy wspólnie wypracowują rozwiązania dla lepszych, bardziej zielonych miast – mówi jeden z organizatorów wydarzenia.

Dlaczego to ważne?

Czesi chcą nie tylko iść z duchem czasu, ale również ograniczyć emisje i poprawić jakość życia w miastach. Inteligentna mobilność to szansa na:

mniejszą emisję CO₂,
mniej korków,
większą dostępność transportu dla wszystkich mieszkańców,
oszczędność czasu i pieniędzy,
wsparcie dla lokalnej gospodarki.

Projekt C-ROADS, w którym bierze udział m.in. spółka Brněnské komunikace, to przykład, jak krajowe instytucje współpracują na rzecz wdrażania europejskich standardów inteligentnej mobilności. Wyniki projektu zaprezentowano właśnie podczas URBIS 2024.

Zintegrowany, zrównoważony i cyfrowy transport to nie wizja przyszłości, lecz pilna potrzeba teraźniejszości. Czechy, inwestując w infrastrukturę, technologie i modele współpracy, robią ważny krok ku mobilności XXI wieku.