Urodziny prezydenta. Miloš Zeman skończył 76 lat
Urodziny obecnego prezydenta Republiki Czeskiej przypadają dokładnie w Święto Państwowości Czeskiej. Prezydent Zeman ma zatem co najmniej dwa powody do świętowania. Co wiemy o zacnym jubilacie?
Dzieciństwo i młodość
Miloš Zeman urodził się 28 września 1944 r. w Kolíně. Jego matka Marie Zemanová (1917–1997) była nauczycielką, a ojciec Josef Zeman (1903–1957) urzędnikiem pocztowym. Rodzice rozwiedli się, kiedy chłopiec miał dwa lata, dorastał tylko z matką i babcią. Ojciec, z którym się nie spotykał, zmarł, gdy Miloš Zeman miał trzynaście lat. Naukę rozpoczął w 1950 r. w dziewięcioletniej szkole podstawowej, w 1963 roku ukończył liceum ekonomiczne. Z powodu wady serca uzyskał tzw. niebieską książeczkę i nie musiał odbywać zasadniczej służby wojskowej. W 1965 roku rozpoczął zaoczną naukę na Wydziale Makroekonomii Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Pradze, gdzie studiował planowanie gospodarcze, a dwa lata później przeniósł się na studia stacjonarne, które ukończył w 1969 roku.
Działalność polityczna do roku 2013
W okresie Praskiej Wiosny, w wstąpił do Komunistycznej Partii Czechosłowacji, z której, jak sam twierdzi, został wyrzucony w 1970 roku z powodu niezgody na okupację Czechosłowacji przez armie państw Układu Warszawskiego. W latach 1971-1984 pracował w firmie sportowej Sportpropag. Następnie pracował w Agrodat do 1989 roku, gdzie zajmował się modelami symulacyjnymi systemów rolniczych.
Podczas aksamitnej rewolucji pod koniec 1989 włączył się w działalność Forum Obywatelskiego. W styczniu 1990 roku zasiadał w Zgromadzeniu Federalnym jako bezpartyjny poseł, z poparciem Forum Obywatelskiego. Tego samego roku został pracownikiem jednego z instytutów Czechosłowackiej Akademii Nauk. Do Czeskiej Partii Socjaldemokratycznej, z której ramienia uzyskał poselską reelekcję, przystąpił w 1992. W 1992 roku Zeman został przewodniczącym miejskiej organizacji partyjnej ČSSD (Czeska Partia Socjaldemokratyczna) w Pradze, a rok później przewodniczącym całej partii. Pełnił funkcję przewodniczącego do 2001 roku. Dzięki staraniom Zemana ČSSD stała się najsilniejszą partią opozycyjną. Ostatecznie w 1998 r. wygrała przedterminowe wybory parlamentarne.
22 lipca 1998 r., został premierem rządu czeskiego i funkcję sprawował przez całą kadencję parlamentu do 12 lipca 2002 r. Jego lewicowy rząd mniejszościowy był popierany przez partię ODS (Obywatelska Partia Demokratyczna) na podstawie tzw. porozumienia opozycyjnego. Równocześnie w latach 1998–2002 zasiadał jako poseł do Izby Poselskiej Parlamentu Republiki Czeskiej. W 2001 r. zapowiedział, że nie będzie starał się o przywództwo w ČSSD, pozostawiając to stanowisko Vladimírowi Špidli, który po kolejnych zwycięskich wyborach parlamentarnych objął urząd premiera. Zeman wycofał się wtedy z politycznej działalności, twierdząc, że odchodzi od polityki na dobre.
Wkrótce Zeman spróbował wrócić do polityki, gdy po zwycięstwie w referendum wewnątrzpartyjnym w 2003 r. kandydował na prezydenta Republiki Czeskiej. W wyborach prezydenta 24 stycznia 2003 r. przegrał i odpadł w pierwszej turze. Porażka był tym dotkliwsza, że Zeman uzyskał zaskakująco niską liczbę głosów – niektórzy posłowie i senatorowie ČSSD byli przeciwni kandydaturze byłego przewodniczącego.
Wybory prezydenckie w 2013 i 2018
W 2012 roku ogłosił, że przy wsparciu SPO (Partia Praw Obywatelskich) będzie startował w wyborach prezydenckich w 2013 roku. Pod koniec czerwca 2012 r. zebrał niezbędne 50 000 podpisów obywateli popierających jego kandydaturę. W pierwszej turze wyborów prezydenckich, która odbyła się 11 i 12 stycznia 2013 r., Miloš Zeman zajął pierwsze miejsce z 24,21% głosów. Do drugiej rundy awansował razem z Karlem Schwarzenbergiem. W drugiej turze, która odbyła się w dniach 25 i 26 stycznia 2013 r., otrzymał 54,8% głosów i został wybrany nowym Prezydentem Republiki Czeskiej. Wygrał we wszystkich regionach z wyjątkiem stolicy Pragi.
W piątek, 8 marca 2013 r. o godz. 10:17 Miloš Zeman złożył przysięgę prezydencką i tym samym został trzecim prezydentem Republiki Czeskiej. Z tego tytułu przysługują mu insygnia dwóch najwyższych odznaczeń państwowych, Orderu Białego Lwa i Orderu Tomáše Garrigua Masaryka.
9 marca 2017 r. Miloš Zeman publicznie ogłosił swoim zwolennikom, że ponownie będzie kandydował na urząd głowy państwa w zbliżających się wyborach prezydenckich. W listopadzie 2017 r. dzięki zebranym podpisom (103.817 obywateli) został jednym z 9 kandydatów na prezydenta. Zeman wygrał pierwszą turę wyborów prezydenckich z 38,56% głosów. Tym samym przeszedł do drugiej tury wraz z Jiřím Drahošem, który otrzymał 26,6% głosów wyborców.
Termin głosowania w drugiej turze wyborów został wyznaczony na piątek 26 i sobotę 27 stycznia 2018 r. Urzędujący prezydent Miloš Zeman ponownie został zwycięzcą wyborów z poparciem 51,36% głosujących. Pokonał Jiříego Drahoša, który uzyskał 48,63%. Frekwencja wyniosła 66,6%, była wyższa o 4,68% niż w pierwszej turze wyborów prezydenckich i aż o 7,49% wyższa niż w drugiej turze wyborów prezydenckich w 2013 r. Była to najwyższa frekwencja od wyborów parlamentarnych w 1998 roku.
W czwartek, 8 marca 2018 r. Miloš Zeman złożył przysięgę prezydencką, tym samym zainaugurował swoją drugą kadencję prezydenta Republiki Czeskiej.
Życie prywatne
Z pierwszego małżeństwa (1971–1978) z Blankou Zemanovou, która była jego koleżanką z liceum, ma syna Davida Zemana (ur. 1971). Syn pracuje jako lekarz. Po raz drugi Miloš Zeman ożenił się w lipcu 1993 roku. Wybranką została Ivana Bednarčíková (ur. 29 kwietnia 1965). Córka Kateřina Zemanová urodziła się w związku małżeńskim 1 stycznia 1994 roku. Od 2002 roku do wyboru na Prezydenta Republiki Czeskiej w styczniu 2013 roku Zeman spędzał czas głównie w swoim mieszkaniu w zabytkowej twierdzy w miejscowości Nové Veselí (powiat Žďár nad Sázavou). Jego zainteresowania to turystyka piesza i narciarska, literatura (w tym science fiction) oraz gra w szachy. Jest fanem szwedzkiego zespołu ABBA.
Panie Prezydencie, z okazji urodzin składamy życzenia wszystkiego najlepszego, przede wszystkim dużo zdrowia.
Urodziny prezydenta znalazły swój wyraz również na Facebooku. Podziękowania od Miloša Zemana zostały opublikowane na oficjalnym profilu https://www.facebook.com/prezidentcr/.